W wyroku z dnia 18 marca 2021 r. w sprawie C-895/19, TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) zakwestionował polskie przepisy dotyczące rozliczania VAT przy transakcjach wewnątrzwspólnotowych. Zdaniem TSUE za niezgodne z Dyrektywą VAT należy uznać obowiązujące w Polsce od 2017 r. regulacje uzależniające prawo do neutralnego rozliczenia transakcji WNT (wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów) od tego, by VAT należny od takiej transakcji był rozpoznany przez nabywcę we właściwej deklaracji podatkowej złożonej w terminie trzech kolejnych miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Czego dotyczyła sprawa przed TSUE?

Przed TSUE trafiła sprawa polskiej spółki, która otrzymała negatywną interpretację indywidualną w zakresie rozliczania transakcji WNT. Zgodnie z przedstawionym przez spółkę stanem faktycznym, ze względu np. na opóźnienie w otrzymaniu faktury lub inne czynniki od niej niezależne, nie zawsze była ona w stanie rozliczyć VAT należny z tytułu WNT w deklaracji podatkowej złożonej w trakcie trzech miesięcy, licząc od upływu miesiąca, w którym w stosunku do nabywanych towarów powstał obowiązek podatkowy. Mimo przekroczenia trzymiesięcznego terminu, o którym mówi polska ustawa VAT, spółka dokonując korekty deklaracji, razem z VAT należnym wykazywała VAT naliczony od danego nabycia towarów. Zdaniem spółki polskie przepisy ograniczające prawo do odliczenia VAT naliczonego poprzez wprowadzenie dodatkowych warunków są bowiem niezgodne z Dyrektywą VAT.

Spółka zaskarżyła otrzymaną interpretację indywidualną przed WSA w Gliwicach, który zgłosił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym w zakresie zgodności polskich przepisów w zakresie rozliczania WNT z prawem Unii Europejskiej.

TSUE podważył polskie przepisy

TSUE zgodził się ze stanowiskiem spółki, stwierdzając, że artykułu 167 i 178 Dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi wykonanie prawa do odliczenia VAT związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.

W związku z powyższym TSUE uznał, że przepisy polskiej ustawy VAT w zakresie rozliczania WNT, w wyniku których VAT należny i naliczony mogą być rozliczane w dwóch różnych okresach rozliczeniowych, co z kolei prowadzi do konieczności uiszczenia odsetek od zaległości podatkowych, są niezgodne z Dyrektywą VAT.

Wyrok TSUE w polskiej sprawie – jakie konsekwencje dla podatników?

Wyrok TSUE to przede wszystkim zielone światło do odzyskania odsetek nienależnie zapłaconych od 2017 roku w związku z koniecznością wykazania VAT należnego i naliczonego dotyczących w różnych okresach rozliczeniowych. Co więcej, od teraz polscy podatnicy mogą stosować stare zasady (sprzed 2017 r.) w zakresie rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (tj. bez konieczności rozdzielania VAT należnego i naliczonego, nawet w przypadku korygowania deklaracji podatkowej po upływie trzech miesięcy od powstania obowiązku podatkowego).

Dodatkowo należy wskazać, że mimo że przedmiotowe orzeczenie zapadło na tle sprawy dotyczącej WNT, przez analogię w brzmieniu przepisów, treść wyroku TSUE dotyczącego WNT można przenieść także na inne transakcje podlegające rozliczeniu VAT w oparciu o mechanizm odwrotnego obciążenia (np. import usług).

SLIM VAT 2 – nowe przepisy dotyczące odwrotnego obciążenia?

Warto również zauważyć, że polski ustawodawca, uprzedzając omawiany wyrok TSUE, zaplanował usunięcie wątpliwych przepisów w odniesieniu do importu usług (w ramach założeń pakietu SLIM VAT 2). Obecnie można się spodziewać, że w ostatecznej wersji ustawy nowelizującej nastąpi również usunięcie przepisów dotyczących WNT.