Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, nie zawsze działalność mająca znamiona gospodarczej będzie rodziła obowiązek rejestracji jako firma osoby fizycznej. Od 2018 roku przy spełnieniu określonych warunków możliwe jest bowiem prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej.
Działalność nierejestrowana – warunki
Działalność nierejestrowaną, czyli działalność, która nie podlega rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), może prowadzić osoba fizyczna, pod warunkiem, że przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Drugim warunkiem jest, by osoba prowadząca taką działalność w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Trzeci warunek wskazuje na konieczność samodzielnego prowadzenia takiej działalności – nie ma bowiem możliwości wykonywania działalności nierejestrowanej w formie np. spółki cywilnej. Dodatkowo, działalność taka nie może być działalnością reglamentowaną, tzn. taką, która wymaga uzyskania koncesji, pozwolenia lub licencji.
Przychód z działalności nierejestrowanej
Pod pojęciem ww. przychodu należy rozumieć kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Jak wynika z wyjaśnień zamieszczonych na stronie internetowej Biznes.gov.pl, przychód z działalności nierejestrowanej stanowią należności otrzymywane ze sprzedaży towarów lub świadczonych usług. Do przychodów tych należy również zaliczyć kwoty, które są należne, nawet jeśli nie wpłynęły na konto.
Limit dla działalności nierejestrowanej w 2021 roku
Miesięczny limit przychodu dla działalności nierejestrowanej w 2021 roku wynosi 1 400 zł, czyli 50% z 2 800 zł. W związku z powyższym, jeżeli w trakcie miesiąca przychód z działalności osoby fizycznej nie przekroczy ww. kwoty, to nie powstanie obowiązek rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej w CEIDG.
Wskazany wyżej limit należy obliczać dla miesięcy kalendarzowych, a nie dla okresu 30 dni prowadzenia działalności nierejestrowanej. W przypadku, gdy działalność tego rodzaju rozpoczyna się w trakcie miesiąca – limit przysługuje na cały miesiąc.
Przekroczenie limitu dla działalności nierejestrowanej – jakie konsekwencje?
Jeżeli przychód z działalności nierejestrowanej przekroczy w danym miesiącu 1 400 zł, wówczas może ona stać się działalnością gospodarczą począwszy od dnia, w którym nastąpi przekroczenie limitu przychodu. W takiej sytuacji, gdy działalność nierejestrowana faktycznie zostanie uznana za działalność gospodarczą, wówczas w terminie do 7 dni należy dokonać jej rejestracji w CEIDG.
Co istotne, samo przekroczenie przychodu należnego w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia nie powoduje, że wykonywanie określonych czynności powinno zostać automatycznie zakwalifikowane jako działalność gospodarcza. Konieczne jest bowiem spełnienie przesłanek ustawowych, tj. musi być ona wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły oraz mieć charakter zarobkowy i być zorganizowana.
Obowiązki osoby prowadzącej działalności nierejestrowanej
Do obowiązków osoby prowadzącej działalność nierejestrowaną należy przede wszystkim prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży, zawierającej sumaryczną kwotę przychodu uzyskanego danego dnia. Ewidencja taka może być prowadzona nawet w zwykłym zeszycie – co ważne, powinna ona umożliwiać weryfikację, czy i kiedy przekroczony został limit dla działalności nierejestrowanej.
Przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej dobrowolnie można wystąpić o nadanie NIP, natomiast obowiązek wystawienia (uproszczonej) faktury lub rachunku wystąpi wyłącznie w sytuacji, gdy żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, otrzymano całość lub część zapłaty.