Faktura bez oznaczenia MPP a zapłata w split payment

Jak powinien postąpić podatnik, który otrzyma od dostawcy fakturę bez oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”, mimo że dokument obejmuje towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy VAT, a jej wartość przekracza 15.000 zł? Czy w takiej sytuacji jest on zwolniony z obowiązku dokonania zapłaty za zakupiony towar z zastosowaniem tzw. split payment?

Split payment – jak to działa?

Split payment (inaczej: mechanizm podzielonej płatności lub MPP) to specjalny sposób zapłaty za nabyte towary/usługi, polegający na odrębnej zapłacie kwoty netto z faktury na tradycyjny rachunek bankowy sprzedawcy (lub też rozliczeniu jej w inny sposób), a kwoty VAT – na utworzony w tym celu subrachunek VAT. Jest to rozwiązanie, z którego można korzystać dobrowolnie przy zapłacie za każdy towar lub każdą usługę (sprzedawca ma bowiem obowiązek posiadać taki subrachunek VAT), jednakże są również sytuacje, w których zastosowanie split payment będzie obowiązkowe.

Transakcje objęte obligatoryjnym split payment

Obowiązek zastosowania split payment występuje wówczas, gdy podatnik dokonuje zapłaty za nabyte towary lub usługi wskazane wprost w załączniku nr 15 do ustawy VAT, które zostały udokumentowane fakturą o kwocie należności ogółem przekraczającej kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej (do przeliczenia na złotówki stosuje się w takiej sytuacji zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania).

Faktura bez oznaczenia, a zapłata w split payment

Co ważne, jeżeli spełnione są ww. przesłanki świadczące o obowiązku zapłaty z zastosowaniem split payment, sprzedawca ma obowiązek umieścić na fakturze wyrazy: „mechanizm podzielonej płatności”. Jednocześnie, obowiązek zapłaty z zastosowaniem split payment nie jest uzależniony od tego, czy sprzedawca wystawił prawidłową fakturę. To na nabywcy ciąży bowiem obowiązek weryfikowania przedmiotu i wartości transakcji w celu ustalenia, czy  split payment będzie tu obowiązkowy.

Powyższe zostało potwierdzone także w objaśnieniach podatkowych z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie Mechanizmu Podzielonej Płatności, w których Ministerstwo Finansów wskazało, że: „obowiązek zapłaty należności z faktury w mechanizmie podzielonej płatności nie jest uzależniony od tego, czy na fakturze zawarto specjalne oznaczenie. Zatem, nawet jeżeli sprzedawca nie dopełnił obowiązku i nie oznaczył odpowiednio faktury, nabywca i tak ma obowiązek zapłaty kwoty należności za towary lub usługi z załącznika nr 15 (do ustawy o VAT – przyp. red.), jeżeli kwota z faktury jest wyższa niż 15.000 brutto, w mechanizmie podzielonej płatności.”

Sankcje dla sprzedawcy i nabywcy za brak split payment

Za brak adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” na fakturze, w sytuacji, gdy przepisy tego wymagają, sprzedawca może zostać ukarany. Sankcja w takim wypadku wynosi 30% kwoty VAT przypadającej na dostawę towarów i/lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy VAT. Co ważne, sankcji tej można uniknąć, jeżeli pomimo braku adnotacji na fakturze, nabywca uiści zobowiązanie z zastosowaniem split payment, przynajmniej w stosunku do towarów/usług wymienionych w załączniku nr 15.

Z drugiej strony, brak zapłaty zobowiązań w split payment, w sytuacji, gdy przepisy tego wymagają, niesie za sobą określone konsekwencje także dla nabywcy. Za naruszenie omawianego obowiązku również na nabywcę może zostać nałożona kara w wysokości 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary/usługi wymienione w załączniku nr 15.